Hollanda, Rusya’nın Ukrayna’daki uluslararası suçları soruşturmak için Avrupa Birliği (AB) tarafından kurulması teklif edilen “özel mahkeme”ye ev sahipliği yapmak istiyor.
Kamu yayıncısı NOS’ta yer alan haberde, Dışişleri Bakanı Wopke Hoekstra’nın Ukrayna’da işlenen uluslararası suçları soruşturması öngörülen “özel mahkeme”nin Lahey kentinde kurulabileceğini teklif ettiği belirtildi.
Haberde, Ukrayna’da işlenen suçların yargılanmasına yönelik hukuki bir boşluk olduğunu dile getiren Hoekstra’nın “Ukrayna’daki büyük insan hakları ihlalleri ve savaş suçları cezasız kalmamalı” şeklindeki sözlerine yer verildi.
AB tarafından kurulması teklif edilen “özel mahkeme”yle söz konusu hukuki boşluğu doldurmayı hedeflediklerini belirten Hoekstra’nın, mahkemenin kurulabilmesi için “Büyük bir politik ve mali destek gerekiyor” dediği aktarıldı.
Çok sayıda uluslararası kurum ve mahkemeye ev sahipliği yapan Hollanda’nın idari başkenti Lahey ve çevresinde yer alan uluslararası ceza mahkemeleri arasında Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM), Uluslararası Lübnan Mahkemesi, Kosova Özel Savcılığı, BM Uluslararası Ceza Mahkemeleri Rezidüel Mekanizması ve Sierra Leone Özel Rezidüel Mahkemesi yer alıyor.
AB’NİN “ÖZEL MAHKEME” TEKLİFİ
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Rusya’nın Ukrayna’da işlediği suçları soruşturmak için “özel mahkeme” kurulmasını teklif ederek, AB’nin bu konuda uluslararası toplumla çalışmaya hazır olduğunu bildirmişti.
Von der Leyen, UCM’nin Rusya’nın “saldırı suçu”nun kovuşturamayacağını işaret ederek “Rusya’nın saldırı suçunu soruşturmak ve kovuşturmak için Birleşmiş Milletler tarafından desteklenen özel bir mahkeme kurmayı teklif ediyoruz” demişti.
Lahey merkezli Uluslararası Ceza Mahkemesi, savaşın başlamasından kısa süre sonra soruşturma başlatmıştı ancak UCM, soykırım, savaş suçu ve insanlığa karşı suçlara ilişkin yargı yetkisine sahip olsa da “saldırı suçu” için yargı yetkisine sahip değil.
Ukrayna, bir süredir savaşı başlatmaktan sorumlu tuttuğu Rus askerleri ve siyasi liderlerinin “saldırı suçundan” yargılanması için özel mahkeme kurulmasını istiyor.
Rusya söz konusu mahkemenin kurulması durumunda meşruiyet kazanamayacağını açıklamıştı.
UCM BAŞSAVCISI, AB’NİN TEKLİFİNE KARŞI ÇIKIYOR
UCM Başsavcısı Kerim Han, UCM’nin Ukrayna’da işlenen savaş suçlarını soruşturmaya yetkili ve elverişli olduğunu belirterek, AB’nin özel mahkeme teklifine karşı olduğunu açıklamıştı.
Han, AB’nin UCM’nin yargı yetkisini yanlış yorumladığını dile getirerek, Mahkemenin üst düzey görevlileri ve bürokratları soruşturma yetkisine sahip olduğunu kaydetmişti.
UCM nezdinde Ukrayna’da işlenen savaş suçlarına ilişki soruşturma devam etmesine karşın, savaş başlatan liderlerin yargılanmasına imkan veren “saldırı suçu” için Mahkemenin yargı yetkisine sahip olmaması sebebiyle BM Güvenlik Konseyi’nin desteklediği ve saldırı suçunu da soruşturabilecek “Ukrayna Özel Mahkemesi”nin kurulması hedefleniyor.
