Stelyo Berberakis | Atina
Getty ImagesABD’de Bayaz Saray’ın Kongre’ye sunduğu ABD Savunma Bütçe Tasarısı’nın son halinde, F-16 savaş uçaklarının Türkiye’ye satışı ve mevcut uçakların modernizasyonu ile ilgili engellerin aşıldığı görüldü.
Türk basınında “F16’larla engeller kalktı” şeklinde duyurulan haberlerin ardından Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu “olumlu bir gelişme; ancak Kongre’nin de olumlu karar alması gerek” dedi.
Yunan basını ise ABD Kongresi’nin, Beyaz Saray’ın sunduğu öneriye “NATO müttefiklerinin, diğer NATO müttefiklerinin hava sahasına izinsiz giriş yapmamaları gerektiği” şeklindeki bir maddeyi eklediğini aktarıyor.
Beyaz Saray, F-16 savaş uçaklarının Türkiye’ye satışına sıcak baktığını ancak son kararı Kongre’nin vereceğini açıklamıştı.
ABD Başkanı Joe Biden’ın bu görüşünü Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a Bali görüşmesinde de bizzat dile getirdiği açıklanmıştı.
ABD Kongresi daha önce Yunanistan’ın şikayetlerini göz önünde bulundurarak F-16 uçaklarının Türkiye’ye satışının ve var olanların modernizasyonlarının gerçekleşebilmesi için “Türk savaş uçaklarının Yunan hava sahasını ihlal etmemeleri şartını” getirmişti.
AYNI TALEP, FARKLI İFADE
Getty Images ABD Kongresi Yunan basınında Türkiye’nin yoğun itirazlarından sonra Beyaz Saray’ın Kongre’ye sunduğu önerisinden bu şartın çıkarılmasına rağmen, Kongre’nin dün gece (Salı) aynı şartını daha farklı bir dille tekrarladığı aktarıldı.
Hem Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu hem de Savunma Bakanı Hulusi Akar, “koşulan söz konusu şartın kabul edilemeyeceğini” ABD’li mevkidaşlarına iletmiş ve “gereğinde başka alternatiflere başvurulabileceklerini” vurgulamışlardı.
Bu son gelişmelerden sonra Kongre’nin bu kez Türkiye’nin adını vermeden Bayaz Saray’ın önerisine “NATO üyelerinin diğer NATO üyelerinin hava sahasını ihlal etmemesi gerektiği” ifadesini eklemesi Yunan basınında “Kongre engel koymakta ısrar ediyor” şeklinde yorumlandı.
Yunan basınındaki yorumlarda “ABD’nin F 16 satışlarının önünü açmak için Türkiye ile Yunanistan arasındaki anlaşmazlıklara bir çözüm bulmaya çalıştığı” aktarılıyor.
Yani Beyaz Saray bir yandan F-16 savaş uçaklarının Türkiye’ye satışlarına yeşil ışık yakarken diğer taraftan ABD Kongresi Yunanistan’ı da tatmin etmek için “NATO üyelerinin diğer NATO üyelerinin hava sahasını ihlal etmemesi gerektiği” maddesinin eklenmesi için çaba sarfediyor.
VETO TEHTİDİ
Nitekim, F-16 uçaklarının satışı ve modernizasyonları için son sözün Kongre’de olacağı Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu tarafından da dile getiriliyor.
ABD Kongresi’nin “şahinlerinden biri” olarak kabul edilen Dış İlişkiler Komisyonu Başkanı Bob Menendez ise “hava sahasının ihlal edilmemesini” öngören şartında ısrar edeceğini; aksi halde veto hakkını kullanacağını açıklamaya devam ediyor.
Kongrenin nihai kararını Ocak ayında alması bekleniyor.
