Üstün zekalı ve özel yetenekli çocuklarıngüçlü hafıza, yüksek sportif beceriler, resim çizme, liderlik becerileri ve sözel zeka gibi yeteneklere sahip olabilir. Dünya Sağlık Örgütüne göre bu çocukların sayısının nüfusun sadece yüzde 2’si kadar.
ÜSTÜN ZEKA NEDİR?
Türkiye Üstün Zekalı ve Dahi Çocuklar Eğitim Vakfı’na göre üstün zeka:,zeka ve yetenek değişken kavramlardır, farklı bağlamlarda ve farklı kültürlerde farklı görülebilirler. Okullarda bile “üstün yetenekli” kelimesi hakkında birçok kanaat mevcuttur; çok anlamlı bir kavramla ve birçok nüansla karşılaşırsınız. Üstün yetenekli çocuklar eş zamanlı gelişmeyebilir: idrakleri genelde fiziksel gelişimlerinin çok önündedir; belirli bilişsel ve sosyal-duygusal fonksiyonları eşit olmayan biçimde gelişebilir. Bazı üstün yetenekli çocuklar yoksulluğun, ayırımcılığın, kültürel engellerin neden olduğu fırsat yetersizliği; fiziksel veya öğrenme yetersizlikleri; motivasyonel veya duygusal sorunlar gibi çevresel faktörlerden dolayı üstün başarı sergilemeyebilir. Potansiyel ve sergilenen başarı arasındaki bu bölünme, üstün yetenekliler için okul programlarının ve hizmetlerin tasarımına birtakım veriler sağlar.
ÜSTÜN ZEKA TESTLERİ NELERDİR?
2 yaş itibari ile zekâ testi yaptırılabilir. 2 yaş itibari ile yapılması uygun görülen zekâ testleri uygulamalarının, çocuğun dikkat ve uyum sürecine bağlı olarak 3 yaş 6 ay itibari ile daha verimli olacağı düşünülmektedir.
HANGİ ZEKA TESTLERİ TESTLER HANGİ YAŞ ARALIĞINA YAPILIR?
WISC-IV, 6 yaş 0 ay ile 16 yaş 11 ay arasındaki çocukların bilişsel becerilerini ölçmeye yarayan zekâ testidir.
WISC-R 6 yaş 0 ay ile 16 yaş 0 ay arasındaki çocuk ve ergenlerin bilişsel değerlendirmesine yarayan zekâ testidir.
STANFORD BINET ,2 yaş itibari ile zihinsel düzeyi tespit ederek üstün yetenek veya bilişsel geriliği saptamaya yarayan ve bireysel olarak uygulanan zekâ testidir. Önerilen uygulama yaşı 3 yaş 6 ay ve üzeridir.
CAS, 5-17 yaş arası bireylerin bilişsel değerlendirmelerini 4 ölçek ve 12 alt teste toplayarak ölçmeye yarayan testtir.
ÜSTÜN ZEKALI ÇOCUKLARIN BELİRTİLERİ NELERDİR?
BBC Türkçe’nin haberine göre öncekikle her ne kadar iyi bir ön haberci olarak kabul edilse de bir çocuğun erken olgunlaşması üstün zekâlı olduğu anlamına gelmiyor.
Bu ancak çocuğun entelektüel kapasitesini ölçmeyi amaçlayan IQ testi dahil bir dizi testten sonra ancak tespit edilebiliyor.
Ölçüm psikologlar, nöropsikologlar, pedagoglar gibi uzmanlar tarafından yapılıyor.
Yine de bir çocuğun üstün zekâlı olduğuna işaret edebilecek bazı karakteristik özellikler de var:
-Keskin bir merak
-Yaşının ötesinde bir kelime haznesi
-Öğrenmede kolaylık ve yüksek entelektüel potansiyel
-Çabuk muhakeme
-Liderlik, kendine güven
-Muhteşem bir hafıza
-Yaratıcılık
-Fikirlere adapte olma ya da değiştirme yeteneği
-Bilgili gözlemler
-Hedefe ulaşmada kararlılık.
Üstün zekâlı olduğu tespit edilemeyen çocuklar okula ilgilerini kaybedebiliyor ve davranış sorunları sergileyebiliyorlar.
