İş yerlerinde çalışanların iş sağlığı ve güvenliği konusunda bilinçlendirilmesi, sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamı oluşturmak ve meslek hastalıklarından korunmak için oldukça önemlidir.
İşverenler, 6331 sayılı Kanunun 17. maddesi gereği, çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerini almasını sağlamakla yükümlüdürler. İşe başlama, çalışma yeri veya iş değişikliği, iş ekipmanının değişmesi veya yeni teknolojilerin uygulanması gibi durumlarda verilen temel iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri, değişen ve ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak yenilenmeli ve düzenli aralıklarla tekrarlanmalıdır.
İşverenler, çalışanların temel iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri için programların hazırlanması ve uygulanmasını, uygun yer, araç ve gereçlerin temin edilmesini, çalışanların bu programlara katılmasını ve katılımların eğitim katılım tutanağı ile kayıt altına alınmasını ve program sonunda katılanlar için eğitim belgesi düzenlenmesini sağlamakla yükümlüdürler.
Eğitimde, genel konular, sağlık konuları, teknik konular ve diğer konular olmak üzere dört başlıkta olmalıdır. Eğitimler, çalışanların kolayca anlayabileceği şekilde teorik ve uygulamalı olarak düzenlenmeli ve çalışanlara bireysel ya da gruplar halinde uygulanabilir. İşverenler, kendi belirleyeceği bir yöntem ile bireysel seviye tespiti yapılarak çalışanların eğitim öncesi seviyesi ve yönetmelikle belirlenen konular dışında almaları gereken eğitimler belirlenmelidir.
İş sağlığı ve güvenliği eğitimleri; çalışanlarda iş sağlığı ve güvenliğine yönelik davranış değişikliği sağlamayı ve eğitimlerde aktarılan bilgilerin öneminin çalışanlarca kavranmasını amaçlamaktadır. İşe başlama eğitimi, işveren tarafından verilebileceği gibi işveren tarafından görevlendirilen bilgi sahibi ve deneyimli çalışanlarca da verilebilir. Temel eğitimler, işverenin yönetmeliğinde belirtilen genel konular, sağlık konuları, teknik konular ve diğer konuları içermelidir. Ayrıca, çalışma yeri veya iş değişikliği, iş ekipmanının değişmesi, yeni teknoloji uygulanması gibi durumlarda ortaya çıkacak risklerle ilgili eğitimler ayrıca verilmelidir.
Maalesef ülkemizde işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği konusunda yeterince ciddiyet gösterilmiyor. Binlerce insan her yıl iş kazaları veya meslek hastalıkları nedeniyle hayatını kaybediyor veya sakat kalıyor. Böyle acı olayların yaşanması, yalnızca işverenlerin değil, tüm toplumun sorumluluğundadır.
Her bir çalışan, iş yerinde güvenli bir ortamda çalışma hakkına sahiptir. İşverenlerin, çalışanların sağlığını ve güvenliğini koruma konusunda öncülük etmeleri gerekiyor. İş sağlığı ve güvenliği eğitimleri, çalışanların kendilerini ve meslektaşlarını tehlikelerden korumaları için hayati önem taşıyor. Bu eğitimler, işyerindeki riskleri azaltmanın yanı sıra çalışanların işlerini daha verimli bir şekilde yapmalarına da yardımcı oluyor.
Ancak ne yazık ki, birçok işyerinde bu eğitimler yeterli düzeyde verilmiyor veya hiç verilmiyor. İşverenler, çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri ile ilgili yükümlülüklerini yerine getirmezlerse, çalışanların hayatları risk altına girer. Bu nedenle, işverenlerin bu konuya daha fazla önem vermeleri ve çalışanlarını eğitmeleri gerekiyor.
Sonuç olarak, temel iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri yalnızca bir yasal yükümlülük değil, insan hayatını korumak için bir zorunluluktur. Her bir çalışan, işyerinde güvenli ve sağlıklı bir ortamda çalışma hakkına sahiptir ve bu hakları korunmalıdır. İşverenlerin bu konuda daha duyarlı olması ve çalışanlarını eğitmesi hem çalışanların hayatını hem de işyerlerinin verimliliğini artıracaktır.
İş sağlığı ve güvenliği eğitimi değişen ve ortaya çıkan yeni riskler de dikkate alınarak aşağıda belirtilen düzenli aralıklarla tekrarlanır:
- a) Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde yılda en az bir defa.
- b) Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde iki yılda en az bir defa
- c) Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde üç yılda en az bir defa.
Çalışanlara Verilecek Temel Eğitimlerin Süresi
Çalışanlara verilecek temel eğitimler, işin devamı süresince belirlenen düzenli aralıklar içinde;
- a) Az tehlikeli işyerleri için en az sekiz saat,
- b) Tehlikeli işyerleri için en az on iki saat,
- c) Çok tehlikeli işyerleri için en az on altı saat olarak her çalışan için düzenlenir.
Eğitim sürelerinin bütün olarak değerlendirilmesi esas olmakla birlikte bir saatten az olmamak kaydıyla işyerindeki vardiya ve benzeri iş programları da dikkate alınarak farklı zaman dilimlerinde de değerlendirilebilir.
6331 Sayılı İSG Kanununa Göre Uygulanacak İdari Para Cezası
Çalışanlarına temel iş sağlığı ve güvenliği eğitimi aldırmayan, 6331 sayılı Kanunun 17. maddesinde belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen işverenlere her bir aykırılık için çalışan başına ayrı ayrı olmak üzere 2023 yılında 3.138 TL idari para cezası uygulanacaktır.
Bu noktada, T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenliği Bakanlığı tarafından iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri noktasında yetkilendirilmiş olan Ankara merkezli Kariyer Enstitüsü A.Ş. Kurucu ortağı Mehmet Erdem Tokuş ile gerçekleştirdiğimiz röportajda, işyerlerindeki riskleri ortadan kaldırmak ve çalışanların güvenliğini sağlamak için işveren tarafından tüm çalışanlara uygulanması yasal bir zorunluluk olan temel iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinin, artık online eğitim sistemi üzerinden yer ve zaman sınırı olmadan verilebildiğini öğrendik. Kariyer Enstitüsü A.Ş. Yazılım geliştirme ekibi ve akredite isg eğiticileri tarafından geliştirilen, yapay zeka destekli bir uzaktan eğitim sistemini hizmete sunduklarını dile getiren Tokuş, www.temelisg.com.tr üzerinden tüm işveren ve çalışanların kolaylıkla temel iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerini en uygun fiyatlar ile alabildiğini ifade etti. Ayrıca eğitim sonundan QR kodlu ve doğrulanabilir sertifikanın da eğitim alan kişiye hemen teslim edildiğini ifade eden Mehmet Erdem TOKUŞ, ilgili bakanlık tarafından yetkilendirilmiş, yapay zeka destekli, eğitim sonundan QR kodlu sertifika verebilen tek online iş sağlığı ve güvenliği eğitim platformu olduklarını da ekledi.
