TBMM Genel Kurulu’nda bugün Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Dışişleri Bakanlığı’nın bütçeleri görüşülüyor.
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, Genel Kurul’a bakanlığının bütçesini sunarken şunları söyledi:
“Aynı şeyleri tekrar tekrar yapıp farklı sonuçlar bekleyemezsiniz. Ülkemizi kur, faiz, enflasyon sarmalına hapsedip, sonra da bu sorunları dışarıdan dayatılan reçetelerle çözmeye kalkarsanız fasit bir daire içine hapsolur ve zerre yol alamadan kendinizi yine başlangıç noktasında bulursunuz. Velhasıl tarihin tekerrürden ibaret olduğunu zannedenler ile tarihe yön verenlerin ayrıldığı nokta işte buradadır. Bizler, tekerrüre düşmeden ülkemizi bir üst seviyeye taşıyacak olan adımı, Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde kararlılıkla atmaktan çekinmedik. Yatırımı, istihdamı, üretimi ve ihracatı odağına alan Türkiye Ekonomi Modeli’mizi hayata geçirdik.
“10 AYDA İSTİHDAM ARTIŞI 1,2 MİLYON KİŞİ OLMUŞTUR”
- Salgın sonrası dönemde sağladığımız istihdamla ülkemiz, birçok ülkeden pozitif yönde ayrışmaktadır. İlk 10 ayda istihdam artışı 1 milyon 227 bin kişi olmuştur. Ekim itibarıyla istihdam, 31,2 milyon seviyesiyle tarihi zirveleri görmüştür.
“ENERJİ VE ALTIN HARİÇ”
İthalat ise yüksek enerji fiyatları sonucunda yıllık 360 milyar dolara ulaşmıştır. Cari açık, ihracat ve turizmin önemli katkısına rağmen, enerji ve altın ithalatına bağlı olarak artmıştır. Ekim itibarıyla cari açık, yıllık 43,5 milyar dolar gerçeklemiştir. Ancak enerji ve altın hariç cari işlemler, 49 milyar dolar fazlaya ulaşmıştır. Güçlü büyümeye rağmen enerji ve altın hariç cari fazladaki artışın sürmesi, Türkiye Ekonomi Modeli’miz sayesinde elde ettiğimiz bir kazanımdır.
“ENFLASYON TÜM ÜLKELERİN BAŞLICA SORUNU”
- Enflasyon, bugün istisnasız tüm ülkelerin başlıca sorunu. Emtia fiyatlarındaki yüksek seyir, tedarik zincirlerindeki aksamalar ve arz kısıtları, tüm dünyada yüksek enflasyona neden oldu. Bu süreçte ülkemizde de enflasyon görünümünde belirgin bir bozulma yaşadık. Bizler, enflasyonla mücadelemizi, üretim ve yatırım daralmasına, istihdam kayıplarına yol açmadan insan odaklı yaklaşımla sürdürmeye devam ediyoruz.
“TÜRK LİRASINDA SAĞLADIĞIMIZ İSTİKRARLI SEYİR”
Vatandaşlarımızın enflasyona karşı alım güçlerini korumak için gelir ve harcama politikalarını son derece etkin bir şekilde kullanıyoruz. Yıllık enflasyon, kasım ayındaki zirvesinden gerilemeye başlamıştır. Kur Korumalı Mevduat ve Katılma Hesapları ve diğer politikalarımız sayesinde Türk lirasında sağladığımız istikrarlı seyir, bu sonucun alınmasında etkili olmuştur.
“HER AY DÜŞÜŞÜ GÖRECEĞİZ, O PATİKAYA GİRDİK”
- Önümüzdeki dönemde, küresel emtia fiyatları, döviz kuru gelişmeleri ve beklentilerde görülecek iyileşmelerle birlikte gerek tüketici gerek üretici enflasyonunda düşüşler devam edecektir. Şunu rahat şekilde söyleyeyim; her ay düşüşü göreceğiz. Çünkü o patikaya girdik.
“KKM HESAPLARINDAKİ MİKTAR 1,5 TRİLYON LİRA”
KKM ile döviz kurlarında oynaklığı azaltmayı, TL’ye olan güveni artırmayı, finansal istikrarı güçlendirerek sürdürmeyi ve vatandaşlarımızın tasarruflarını kur dalgalanmalarına karşı korumayı hedefledik ve bunu da başardık. Şu an, 2,2 milyon mudiimiz, yaklaşık 1,5 trilyon liralık tasarrufunu bu hesaplarda değerlendirmektedir. Bu büyüklük, toplam TL mevduatların yaklaşık üçte birine, toplam vadeli mevduatların ise dörtte birine ulaşmış durumdadır. TL mevduatın ortalama vadesi ise yaklaşık 2 katına yükselerek sektörün en önemli risklerinden olan vade uyumsuzluğunda önemli iyileşmeler sağlanmıştır. İlaveten, döviz tevdiat hesaplarının toplam mevduat içindeki payı, yüzde 70,9’dan yüzde 50’ye gerilemiştir.
“BÜTÇEDEN 91,6 MİLYAR LİRA HARCAMA YAPILDI”
- Altını çizmek isterim ki bir uygulamayı değerlendirirken, onun sadece maliyetine odaklanırken katkılarını göz ardı etmek, kesinlikle objektif bir değerlendirme değildir. Ayrıca, bütün yıl boyunca dilinize pelesenk ettiğiniz KKM’nin maliyeti giderek azalıyor. Ocak-ekim döneminde KKM’ye bütçeden 91,6 milyar TL harcama yapılırken kurdaki istikrar ile kasım ve aralıkta şu ana kadar bütçeden herhangi bir aktarım yapılmamıştır. Önümüzdeki dönemde Türkiye Yüzyılı’na yakışır şekilde ülkemizi sanayi, ticaret ve finans merkezlerinden biri hâline getireceğiz.
“EN ZOR 3 YILI YAŞIYORUZ”
Değerli arkadaşlar, bir şeyin farkında değilsiniz. 1929 buhranından sonra, dünyanın en zor son 100 yılı içindeki en zor 3 yılı yaşıyoruz. En zor 3 yılın yaşandığı bir dönemde Türkiye Cumhuriyeti hükümeti, bu saydığım ve sayacaklarım, her bakanlığın tek başına tek tek saydıklarını bu zorlu koşullarda gerçekleştirdi. Bunun farkında olalım. O kadar çok şey yapıyoruz ki kanıksadık, o kadar çok zorluğun üstesinden geliyoruz ki kolay görmeye başladık. Bunun için bir defa babayiğit olmak, kararlı olmaz lazım, anlamak lazım, empati yapmak lazım, kendinizi onun yerine sokmak lazım ve attığınız adımlardan asla geri adım atmamanın azmini ortaya koymak lazım.
“MASAK, 20 BİNİ AŞKIN KİŞİ HAKKINDA ARAŞTIRMA YAPTI”
- Mali Suçları Araştırma Kurulu’muz (MASAK), suç gelirlerinin aklanması ve terörizmin finansmanının önlenmesi için çalışmalarını aralıksız sürdürüyor. Bu yıl, suç gelirlerinin aklanmasının önlenmesi kapsamında 20 bini aşkın kişi hakkında araştırma yapılmıştır. Ayrıca, terörizmin finansmanı kapsamında 66 gerçek kişi ve 14 kuruluşun malvarlıkları dondurulmuştur.
“300 LİRALIK FATURANIN 150 LİRASINI HAZİNE ÜSTLENİYOR”
Doğal gaz ve elektrik sübvansiyonlarımıza 2023 yılı bütçesinden öngörülen kaynak 530 milyar TL’dir… Mesken aboneleri için elektrikte yüzde 50, doğal gazda ise yüzde 75 sübvansiyon sağlıyoruz. Yani vatandaşımız, maliyeti 300 lira olan bir elektrik faturasının 150 lirasını, 500 lira olan bir doğal gaz faturasının ise sadece 125 lirasını ödüyor. Kalan maliyeti Hazine üstleniyor.
“MERKEZ BANKASI BRÜT REZERVİ 125 MİLYAR DOLAR”
- Enerji fiyatları nedeniyle kaçınılmaz olarak cari dengede bozulma yaşadığımız bu dönemde bile bunu sağladık. Üstelik bunu yaparken rezervlerimizi koruduk ve artırdık. Merkez Bankası toplam brüt rezervi, yıl sonundaki 111 milyar dolar seviyesinden bugün 125 milyar dolara yükselmiştir.
“CUMHURBAŞKANIMIZ TARAFINDAN ZAMANI GELİNECE AÇIKLANACAKTIR”
EYT ile ilgili çalışmayı da tüm paydaşların görüşlerini dikkate alarak titizlikle yürütüyoruz. Çalışmanın detayları, Sayın Cumhurbaşkanımız tarafından zamanı gelince kamuoyuna açıklanacaktır.”
