Bartın’daki facianın ardından kömürün enerji kaynağı olarak kullanılmasına ilişkin tartışmalar tekrar gündeme geldi.
Uluslararası ölçekte çalışmalar yürüten Sağlık ve Çevre Birliği’nin HEAL (Health and Environment Alliance) raporuna göre, 1965-2020 yılları arasında Türkiye’de kömürden elektrik üretimi yaklaşık 200 bin erken ölüme, 62 milyon iş günü kaybına, 11 milyon hastaneye yatışa ve 4.8 trilyon liraya varan sağlık maliyetine yol açtı. 2019 yılı raporlarına göre ise termik santrallardan dolayı her yıl 5 bine yakın erken ölüm, 30 bine yakın bronşit vakası ve ortalama 1.5 milyon iş gücü kaybı yaşanıyor. Cumhuriyet konuya ilişkin Halk Sağlığı Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Saltık ve Temiz Hava Hakkı Platformu Koordinatörü Deniz Gümüşel ile konuştu.
“FELAKETE GİDİYORUZ”
Saltık, iklim faciası yaşandığını belirterek şu tespitleri yaptı: “Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) bu yıl yayımladığı bir rapora göre dünyada nüfusun yüzde 99’u kirli hava soluyor. Bu korkunç bir şey. Bunun sonuçlardan en başta geleni akciğer kanseridir. Gebelerde aynı biçimde düşükler, fetüsün anne karnında zehirlenmesi yüksek sıklıkla görülüyor. Türkiye’nin de imzaladığı Paris Anlaşması’na göre fosil yakıtlarının enerji kaynakları içindeki payının büyük hızla düşürülmesi ve 2030’larda sıfırlanması öngörülüyor. Dolayısıyla seçenek enerji kaynaklarına yönelmek gerekiyor. Bunlar yenilenebilir enerji kaynakları. Ancak Türkiye Paris Anlaşması’nın imzalamakla birlikte gereklerini yerine getirmiyor. Her yıl, atmosfere Türkiye’nin verdiği karbon emisyonu öngörülenin çok üstünde. Bir felakete doğru gidiyoruz. Yaşam alanımızı yok ediyoruz.”
“KÖMÜR UCUZ DEĞİL”
Temiz Hava Hakkı Platformu Koordinatörü Deniz Gümüşel ise “Geçen gün büyük bir katliam yaşandı Bartın’da. Gerekli önlemler alınmadığından bu kadar insanımız yaşamını yitirdi. Kömür sadece yakıldığı zaman sağlık kayıplarında yol açmıyor. İşçi sağlığı önlemleri alınmıyor. İddia edilen o ki kömür hem yerli bir enerji kaynağı hem de ucuz kaynak. Oysa ucuz olmasının nedeni madenlerde gerekli önlemlerin alınmaması, termik santrallarda arıtma sistemlerinin kurulmaması” dedi. Gümüşel sözlerini şu şekilde sürdürdü: “Kömür gerçek anlamda ucuz enerji üretim kaynağı değil sadece çok fazla insan ve çevre sağlığından ödünler veriliyor. Ondan ucuz gibi görünüyor. Yenilenebilir enerji son dönemde çok ciddi bir şekilde ucuzladı. Neredeyse Türkiye’de kömürden elektrik üretimi güneşten veya rüzgârdan elektrik üretiminden dört katı pahalıya mal oluyor.”
