ABD’deki Stanford Üniversitesi’nden Profesör Sergiu Pasca ve meslektaşları, bir test tüpünde yetiştirilen ve “organoid” sınıfına giren susam büyüklüğünde beyin hücrelerini yavru farelerin beyinlerine yerleştirdi.
Hakemli bilimsel dergi Nature’da yayımlanan araştırmada insan beyin dokusunun, yerleştirildiği bölgede canlılığını sürdürdüğü ve kendisini fare beynine dahil ettiği bildirildi.
Ayrıca hücrelerin farelerin beyin hücreleriyle bağlantı kurduğu ve hayvanların kanından yararlandığı ifade edildi.
Independent Türkçe’nin haberine göre susam büyüklüğündeki hücrelerin fare beyninde bezelye boyutuna ulaşması da dikkat çekti. Bu, organoidlerin test tüpünde ulaşabildiği boyutlardan 6 kat fazlaydı.
Ekip daha sonra bu hücrelerin farelerin bıyıklarından duyusal sinyaller alabildiğini tespit etti. Profesör Pasca, “Duyusal girdi alabiliyor ve aynı zamanda farenin bazı sinir devrelerine de katılabiliyorlar” diye konuştu.
İNSAN ZİHNİNİ KEŞFETMEK
Bulgular, nöropsikiyatrik bozuklukları tedavi etmek isteyen bilim insanlarına yeni yollar sunuyor. Örneğin otizm veya şizofreni gibi bozuklukların karmaşık hücresel veya kimyasal temellerini insanlar üzerinde incelemek çok zor.
Farelerse tek başlarına insan beyni için yeterli modeller değil. Primatların kullanıldığı araştırmalar da etik açıdan tartışmalı.
Diğer yandan, laboratuvarda üretilen organoidler, sinirlerin hücresel düzeyde nasıl çalıştığına dair önemli ipuçları sunuyor. Ancak bunlar da sağlıklı beyin dokusu kadar büyük veya karmaşık boyutlara ulaşamıyor.
Bu yüzden araştırmacılar, beyin hücrelerinin başka bir türün organları içinde büyüterek insan zihninin içini görmeye bir adım daha yaklaşacaklarını düşünüyor.
Bir sonraki adım, bu organoidleri primatların beyinlerine yerleştirmek olabilir. Zira onların beyinleri çok daha büyük olduğu için daha fazla doku barındırabilir ve yetiştirebilir.
Aynı zamanda farelerden daha uzun yaşamaları, beyin hücrelerinin olgunlaşmasına da olanak tanıyabilir.
