Chris Mason | BBC News Politika Editörü
Paul Seddon | BBC News Politika Muhabiri
İngiltere Başbakanı Liz Truss, bu yaz göreve gelirken verdiği vaatlerden hızla vazgeçmesinin yarattığı otorite sarsıntısına rağmen, Muhafazakar Parti’yi bir sonraki seçime kendisinin götüreceğini söyledi.
Yeni Maliye Bakanı Jeremy Hunt’ın, birkaç gün içinde Truss’ın çoğu vergi indirimi planını iptal etmesinin ardından yaptığı hatalar nedeniyle özür dileyen Truss, bir aylık başbakanlığının “kusursuz olmadığını” fakat hatalarından dönmeyi bildiğini belirtti.
Truss, verdiği sözlerden vazgeçmemesinin “sorumsuzluk” olacağını da ekledi.
BBC’nin sorularını yanıtlayan Truss, İngiltere ekonomisini büyütmekte kararlı olduğunu fakat bunu yapmanın hayal ettiğinden daha uzun süreceğini fark ettiğini açıkladı:
“O vizyona hâlâ sadığım fakat bunu gerçekleştirmenin başka yollarını bulmam gerekecek.”
Truss’ın ekonomik vaatlerinin neredeyse tamamından dönülmesi yatırımcıları tatmin etse de Truss’ın kabinedeki ağırlığını birkaç hafta içinde sarsmış durumda.
Hedeflerine ulaşmak için olması gerekenden daha hızlı hareket ettiğini söyleyen ve bunun sorumluluğunu üstlenen Truss, düşük vergi ve yüksek büyüme oranına sahip bir ekonomi hayal etmeye devam etse de artık önceliğinin istikrar olacağını açıkladı:
“Dürüst siyasetçiler ‘Evet hata yaptım’ diyebilmeli. Ben bir hata yaptım ve sonra da gerekenleri yaptım.
“Ulusal çıkarlarımıza aykırı hareket etmem büyük bir sorumsuzluk olurdu.”
Öte yandan ana muhalefetteki İşçi Partisi’nin maliye politikalarından sorumlu üst düzey siyasetçisi James Murray, Truss’ın politikalarının verdiği zararı haftalarca üstlenmeyerek kendisi dışında herkesi suçladıktan sonra bu noktaya gelmesinin “zararı gidermediğini” söyledi:
“Hiçbir özür bu krizin Başbakanlık’ta yaratıldığını ve bedelinin işçiler tarafından ödendiği gerçeğini değiştiremez.”
Maliye Bakanı Hunt, dün Avam Kamarası’nda yaptığı konuşmada enerji şirketlerine yeni vergiler getirme veya emekli maaşlarının artışını azaltma gibi seçenekleri de dışlamadı.
Hunt, ülke genelinde halka verilen enerji faturası desteğinin de Nisan’dan sonra sonlanacağını söyledi.
Ancak bu U dönüşleri, İngiltere bütçesindeki açığı kapamak için yeterli değil.
Hükümetin 2026-27 bütçesine kadar yıllık 60 milyar sterlinlik bir açığı bulunuyor. Açıklanan planların ardından bu açığı 27,7 milyar sterline indirse de tamamen kapatabilmiş değil.
Yaz boyunca verdiği sözlerden bir ay içinde dönmesi nedeniyle bazı Muhafazakar Parti milletvekilleri, Liz Truss’ın Başbakanlık görevinden nasıl uzaklaştırılabileceği üzerine kafa yormaya başladı.
Beş Muhafazakar milletvekili şimdiden kamuoyu önünde Truss’ı istifaya davet etmiş durumda.
Muhafazakar Parti’nin kendi iç kuralları, göreve başlayan başbakana karşı bir yıl boyunca güvensizlik oylaması yapılmasını yasaklıyor.
Fakat partinin bu kuralının değiştirilebileceği belirtiliyor.
Öte yandan Truss’ın yerine kimin gelmesi gerektiği konusunda bir fikir birliği yok.